Załącznik do Uchwały XVIII/102/2004

Załącznik do Uchwały

Nr xviii/102/2004

Rady Gminy w Marianowie

z dnia 30 czerwca 2004 r.

pLAN ROZWOJU

LOKALNEGO

dla Gminy Marianowo

na lata 2004 - 2006

Wstęp

Plan Rozwoju Lokalnego jest kompleksowym dokumentem określającym strategię społeczno-gospodarczą Gminy Marianowo na lata 2004 - 2006, a także wskazującym planowane działania w latach 2007 - 2013.

Dokument został przygotowany na podstawie Strategii Rozwoju Gminy Marianowo i „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Marianowo”

Plan Rozwoju Lokalnego przedstawia sytuację społeczno-ekonomiczną Gminy, formułuje cele oraz zawiera opis strategii zmierzającej do osiągnięcia rozwoju społecznego i gospodarczego. Szacuje on spodziewane efekty planowanych interwencji i ich wpływ na przebieg procesów rozwojowych, wskazuje kierunki zaangażowania środków funduszy strukturalnych i środków własnych gminy.

Plan Rozwoju Lokalnego 2004 - 2006 będzie służył jako punkt odniesienia dla działań o charakterze rozwojowym, podejmowanych wyłącznie z zasobów środków własnych, jak również pozwoli określić wysokość interwencji z funduszy unijnych.

Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej i przestrzennej w gminie marianowo.

Informacje ogólne

Gmina Marianowo położona jest na Nizinie Szczecińskiej w regionie Pomorza Szczecińskiego w południowo-zachodniej części Pojezierza Południowo-bałtyckiego, na pograniczu Równiny Nowogardzkiej i Pojezierza Ińskiego. Zlokalizowana jest w południowo-zachodniej części województwa zachodniopomorskiego. Od stycznia 1999 roku Gmina weszła w skład powiatu stargardzkiego, który jest jednym z największych obszarowo powiatów ziemskich w kraju. Gmina Marianowo jest jedną ze 114 gmin województwa zachodniopomorskiego. Od strony zachodniej graniczy z gminą Stargard Szczeciński, od północy z gminami Stara Dąbrowa i Chociwel, od wschodu z gminą Dobrzany i od południa z gminą Suchań. Gmina leży w dorzeczu trzech rzek - Krąpieli, Krępy i Dołżnicy, w bezpośrednim sąsiedztwie jezior - Marianowskiego i Wiechowskiego. Ze względu na brak granic naturalnych obszar Gminy Marianowo wyznaczony został w sposób umowny.

Obszar Gminy jest dość mocno zróżnicowany pod względem ukształtowania terenu. W części wschodniej, środkowej i południowo-zachodniej przeważają powierzchnie płaskie z fragmentami niskofalistymi, natomiast w części północno-zachodniej teren jest mocno pagórkowaty.

Pod względem powierzchni Gmina Marianowo zajmuje środkową pozycją w strefie małych gmin wiejskich województwa zachodniopomorskiego, jej powierzchnia wynosi 102 km², co stanowi 6,71 % ogólnej powierzchni powiatu i umiejscawia ją na ostatniej pozycji wśród 9 gmin do niego należących.

Najatrakcyjniejszą miejscowością, a zarazem ośrodkiem dla całej Gminy jest Marianowo, w którym zlokalizowana jest siedziba władz samorządu terytorialnego.

W odległości około 21 km na zachód od Marianowa, w Stargardzie Szczecińskim, mieści się siedziba Starostwa Powiatowego, a w odległości zaledwie 56 km znajduje się centrum miasta Szczecin, które jest stolicą województwa zachodniopomorskiego.

Niemal centralne ulokowanie Marianowa stwarza dogodne warunki dojazdu do wszystkich miejscowości w gminie, a przebiegające przez teren gminy drogi, wojewódzka (DW-149) oraz krajowa (DK-10), umożliwiają dogodne komunikowanie z resztą województwa oraz zachodnią i centralną częścią kraju.

W zakresie realizacji zadań administracji samorządowej Gmina podzielona jest na 8 jednostek pomocniczych (sołectw):

1.Czarnkowo

2.Dalewo

3.Dzwonowo

4.Gogolewo

5.Marianowo

6.Sulino

7.Trąbki

8.Wiechowo

Ośrodkiem administracji samorządowej stopnia podstawowego oraz siedzibą władz gminnych jest Marianowo liczące blisko 1.000 mieszkańców i stanowi ono regionalne centrum życia społeczno-gospodarczego i kulturalnego.

Podstawowe parametry charakteryzujące gminę Marianowo.

Na podstawie: dane UG Marianowo.

Sieć osadnicza obejmuje 12 miejscowości: Czarnkowo, Dalewo, Dzwonowo, Gogolewo, Kępy, Krzywiec, Marianowo, Mariankowo, Sulino, Trąbki, Trąbki Małe i Wiechowo, skupionych w 8 sołectwach: Czarnkowo, Dalewo, Dzwonowo, Gogolewo, Marianowo, Sulino, Trąbki i Wiechowo. Zdecydowana większość jednostek osadniczych posiada zwarty charakter zabudowy.

Gmina ma około 3,2 tys. mieszkańców i należy do grupy gmin wiejskich
o średnio-niskim wskaźniku zaludnienia. Średnia gęstość zaludnienia dla całej gminy wynosi 31,6 osób na 1 km². Wskaźnik ten w poszczególnych wsiach jest następujący:

Na podstawie: Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Marianowo oraz danych Urzędu Gminy w Marianowie

Jak wynika z powyższego zestawienia, ponad 28% mieszkańców gminy mieszka w Marianowie. Wysoką gęstością zaludnienia (powyżej przeciętnej dla gminy) charakteryzują się wsie: Gogolewo, Marianowo, Dalewo i Dzwonowo. Najmniej zaludnione są wsie: Kępy, Krzywiec i Trąbki. Strukturę zaludnienia wsi w ujęciu wielkościowym poniższe zestawienie:

Struktura wielkości poszczególnych wsi

Na podstawie: Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Marianowo

W ujęciu globalnym struktura jednostek osadniczych jest korzystna z uwagi na to, że prawie 60% ludności zamieszkuje we wsiach od 400 mieszkańców. Z wyjątkiem wsi Krzywiec, Kępy i Trąbki, wszystkie wsie posiadają dobrze wykształconą strukturę sieci osadniczej i dobrą dostępność do usług. Ośrodkiem o znaczeniu ponadgminnym jest Marianowo, gdzie skupia się podstawowa sieć usług.

Gmina Marianowo leży w dorzeczu 3 rzek: Krąpiel, Krępa i Dołżnica, posiada dwa malownicze jeziora: Marianowskie i Wiechowskie oraz duże kompleksy leśne bogate w runo leśne i zasobne w zwierzynę łowną. Lasy i grunty leśne zajmują 2.540 ha, tj. 25% powierzchni Gminy. Przeważająca ich część zlokalizowana jest w północno - wschodniej i środkowej części Gminy. Są to głównie bory sosnowe i lasy mieszane oraz lasy olsowe, jesionowo - olsowe, wiązowe i buczynowe. Oprócz lasów gmina posiada znaczne połacie łąk, pastwisk i zbiorniki wodne. Sprzyja to występowaniu wielu gatunków zwierząt charakterystycznych dla nizinnych części kraju, tj. jeleni, saren, dzików, lisów, zajęcy, piżmaków, kun oraz dzikiego ptactwa, w tym gatunków zagrożonych: bielik, żuraw, derkacz, gągoł. W gminie Marianowo znajdują się dwa duże jeziora, Marianowskie i Wiechowskie. Jezioro Marianowskie zaliczane jest do jezior sandaczowych, dla których typowymi gatunkami ryb są: ukleja, sandacz, węgorz, karaś, lin, leszcz, płoć.

W gminie Marianowo ustanowione są następujące formy ochrony środowiska przyrodniczego:

Utworzony został Zarządzeniem ML i PD, z dnia 21.05.1974r. Obejmuje obszar łąk o pow. 3 ha. Rezerwat znajduje się w zakolu rzeki Krąpiel, około 2,5 km na południowy wschód od wsi Dalewo, na południe od drogi Dalewo-Czarnkowo, przy południowej granicy gminy. Celem ochrony jest zachowanie stanowiska pełnika europejskiego oraz innych rzadkich gatunków roślin.

Wskazania ochronne:

Zachowanie istniejących stosunków wodnych i dotychczasowego sposobu użytkowania obszaru rezerwatu.

Utworzony Rozporządzeniem Wojewody Szczecińskiego Nr 8/96 z dnia 21.07.1996r. Za użytek ekologiczny uznany został, ze względów estetycznych, naukowych i dydaktycznych, fragment doliny rzeki Dołżnicy o pow. 42,82 ha, położony w Gminie Marianowo. Celem utworzenia tego użytku jest ochrona cennego ekosystemu wodnego, mającego znaczenie zwłaszcza dla ginących i zagrożonych wyginięciem gatunków płazów i ptaków, takich, jak ropuchy paskówki, trawnik, krwawodziób, bąk oraz żuraw.

Na obszarze użytku obowiązują zakazy, m.in. zmiany przeznaczania terenu z dotychczasowej funkcji rybackiej na inną, zmiany stosunków wodnych, nie wynikające z pozwolenia wodno-prawnego, eksploracji oraz wydobywania surowców podstawowych i pospolitych, zanieczyszczania wód i gleby, zakłócania ciszy nocujących tu ptaków.

Wskazania ochronne:

Strefę lasu bezpośrednio sąsiadującą z obszarem użytku ekologicznego należy wyłączyć z prowadzenia gospodarki leśnej, a lasy uznać za ochronne.

Powołane na podstawie Rozporządzenia MOŚZNiL z dnia 6.01.1995r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (gniazda bielika i bociana czarnego). Na obszarze gminy znajdują się dwa gniazda ptaków gatunków chronionych strefowo. Wyznaczono dla nich strefy ochronne (Zarządzenie Wojewody Szczecińskiego z dnia 13.01.1998r.). Strefy te wyznaczono w dwóch kompleksach leśnych: w kierunku północno-zachodnim od użytku ekologicznego „Stawy Lutkowskie” w Leśnictwie Marianowo i w kierunku południowo-wschodnim od obiektu stawowego Dzwonowo w Leśnictwie Pęzino.

Na tym obszarze obowiązuje zakaz dokonywania zmian obejmujących wycinanie drzew i krzewów, prowadzenia robót melioracyjnych, wznoszenia obiektów, urządzeń i instalacji oraz innych prac mających na ochronę miejsc rozrodu i regularnego przebywania zwierząt gatunków chronionych, a także zabrania się przebywania poza miejscami wyznaczonymi.

Wpisany do rejestru zabytków dawnego województwa szczecińskiego (wraz z dziedzińcem i ogrodami) pod nr 1363/98. Park powstał na przełomie XVIII i XIX wieku. Całkowita jego pow. wynosi 5,6 ha. W drzewostanie parkowym przeważają gatunki liściaste, które występują w luźnej kompozycji, pojedynczo i w skupieniach. Wśród starych drzew dominują wiekowe dęby, buki, lipy, kasztanowce, jesiony, graby, grochodrzew, w szpalerze występują kasztanowce i buki. Najstarsze drzewa liczą ponad 200 lat. Wiekowe drzewa często posiadają dziuple i objęte są martwicą pnia. W parku zatarty jest dawny układ ścieżek, liczne są pnie po ściętych drzewach.

Na obszarze parku nie ma uznanych pomników przyrody. Do drzew kwalifikujących się do ochrony należy 31 okazów.

Gmina Marianowo jest gminą typowo rolniczą, jednak działania lokalnych władz koncentrują się w kierunku przekwalifikowania jej na gminę turystyczną.

Jednym z elementów sprzyjających rozwojowi turystyki w gminie jest brak uciążliwego przemysłu. Gmina posiada również dogodne połączenie komunikacyjne z atrakcyjnie położonymi jeziorami Marianowskim i Wiechowskim. Ponadto przez Gminę przebiega bardzo ważna, dwutorowa linia kolejowa relacji Stargard Szczeciński - Koszalin, z przystankami kolejowymi w Gogolewie i w Trąbkach, linia relacji Stargard Szczeciński - Chojnice oraz jednotorowa linia relacji Stargard Szczeciński - Bydgoszcz z przystankiem w Sulinie. Do najważniejszych atutów Gminy należą jednak walory środowiska przyrodniczego, głównie dolina rzeki Krępy, jeziora Marianowskie i Wiechowskie oraz cenne zabytki kulturowe. Są to sprzyjające warunki dla rozwoju różnych form wypoczynku, w tym szczególnie agroturystyki.

Obecnie bazę turystyczną gminy stanowi 1 obiekt noclegowy o liczbie 70 miejsc noclegowych, zlokalizowany w Marianowie nad jeziorem Marianowskim, będący własnością Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego w Stargardzie Szczecińskim, oraz gospodarstwo agroturystyczne z 16 miejscami noclegowymi, położone w Wiechowie.

W Marianowie i Wiechowie, wokół jeziora Marianowskiego, na terenach rekreacyjno-wypoczynkowych o łącznej liczbie 70 działek po około 1.000 m² każda, powstają obiekty letniskowe. Ponadto od strony południowej jeziora Marianowskiego, na gruntach prywatnych o pow. około122 ha, powstaje zabudowa rezydencjonalna (działki o pow. około 1 ha).

W krajobrazie Gminy dominuje krajobraz rolniczy, który charakteryzują pofałdowane pola, urozmaicone zadrzewieniem śródpolnym, oczkami wodnymi, alejami drzew wzdłuż dróg. Krajobraz ten wkomponowany jest w doliny rzek, jezior, terenów leśnych. Do najcenniejszych, pod względem krajobrazowym, fragmentów Gminy należą:

Istnieją potencjalne możliwości rozwoju turystyki na bazie materialnej istniejącej na obszarach wiejskich, a obecnie niewykorzystanej. Najważniejszym elementem stymulującym jej rozwój jest udzielenie wsparcia finansowego, ubogiej obecnie społeczności wiejskiej, w zakresie dostosowania obiektów i obejść wokół posesji do oczekiwanych standardów agroturystyki. Konieczne jest również wyposażenie wsi i gospodarstw w podstawową infrastrukturę techniczną.

Obecnie obowiązuje „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Marianowo” przyjęte uchwałą Rady Gminy w Marianowie Nr XXXI/200/2001 z dnia 27 listopada 2001 r. Gmina nie posiada aktualnego planu zagospodarowanie przestrzennego.

Studium określa możliwości i uwarunkowania rozwoju gminy. Wskazuje szanse poprawy sytuacji ekonomiczno-gospodarczej w oparciu o rolniczy charakter gminy, walory środowiska przyrodniczego, położenie geograficzne i dobrze zachowane dobra kultury. Przyjęto wielofunkcyjny rozwój gminy rolniczej przy rozwoju drobnej przedsiębiorczości, rzemiosła, turystyki i usług, z poszanowaniem zasad ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego

Infrastruktura techniczna

Gmina posiada dobrze rozwinięty układ wodociągów obejmujący 98 % odbiorców. Stan zaopatrzenia w wodę na terenie gminy jest zadawalający i uporządkowany. We wszystkich miejscowościach gminy znajduje się sieć wodociągowa. Wyjątek stanowią kolonie : Marianowo, Wiechowo, Gogolewo I i II.

Brak wody bieżącej występuje w dwóch budynkach mieszkalnych w Sulinie i w jednym w Dzwonowie, które zlokalizowane są w znacznej odległości od zgrupowanych siedlisk ludzkich.

Istniejące wodociągi grupowe:

Miejscowości Sulino, Wiechowo, Marianowo oraz Czarnkowo zaopatrywane są w wodę z ujęcia zlokalizowanego w Golinie - gmina Stargard. Trąbki, Dzwonowo i Osada Stawy Rybne koło Trąbek zaopatrywane są z ujęcia w Trąbkach. W zależności od potrzeb z ujęcia tego może być zaopatrywana miejscowość Marianowo.

Wiele ujęć wody wymaga modernizacji. Studnie o złym stanie technicznym oraz podwyższonej zawartości związków azotu wyłącza się z eksploatacji. Na terenie gminy część sieci wodociągowych wykonanych jest z azbestu. Długość tych sieci szacuje się na 11.405 mb.

Na terenie gminy Marianowo w większości miejscowości nie ma kanalizacji sanitarnej. Ścieki gromadzone są w zbiornikach i wywożone do najbliższej oczyszczalni ścieków, głównie do oczyszczalni w Dobrzanach.

Istniejąca oczyszczalnia typu Imhoff obsługiwała gorzelnię w Dzwonowie. Obecnie gorzelnia ta wyłączona jest z produkcji. Ścieki z zakładu Sydonia zajmującego się przetwórstwem krewetek oczyszczane są za pomocą oczyszczalni typu Imhoff. Obiekt pomimo jego bieżącej konserwacji jest w złym stanie technicznym.

W 2003 r. wykonano kolektor z Marianowa: Sulino - Odargowo - Szadzko - Dobrzany (z przyłączami w Sulinie). Aktualnie trwa budowa kanalizacji w miejscowościach Marianowo i Wiechowo.

Odpady z terenu całej gminy składowane są na składowisku zlokalizowanym na jej terenie - przy granicy wsi Czarnkowo, eksploatowanym przez EKOMAR - Marianowo. Obsługę gminy w zakresie zbierania i wywozu odpadów prowadzi firma Rethmann Sp. z o o. ze Szczecina. Część odpadów trafia na składowisko w Łęczycy.

Na terenie gminy istnieje mogilnik, składowisko opakowań po pestycydach, przeznaczony do likwidacji (w obrębie geodezyjnym Dalewo) na działce o powierzchni 6500 m² wykonany z 34 silosów zbudowanych z kręgów betonowych o średnicy 1,0 m i głębokości 3,0 m.

W Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego wytyczono kierunki rozwoju:

W gminie Marianowo prowadzona jest selektywna zbiórka PET, szkła oraz papieru:

Dodatkowo rozpoczęto zbiórkę baterii i akumulatorów (pojemnik przy UG). Informacja o możliwości oddawania tych odpadów została zamieszczona na tablicach informacyjnych we wszystkich sołectwach. Wywozem powyższych odpadów zajmuje się firma Rethmann.

Składowisko zostało wybudowane w roku 1997 na terenie wyeksploatowanego wyrobiska złoża kruszyw. Eksploatowane jest ono przez EKOMAR Sp. z o.o.

Składowisko posiada powierzchnię w granicach ogrodzenia 1,78 ha, natomiast powierzchnię roboczą 0,98 ha o kubaturze 18.800 m³. Powierzchnia dna i skarp wewnętrznych uszczelniona jest geomembraną HDPE o grubości 1,5 mm.

Na geomembranie ułożony jest drenaż nadfoliowy do odprowadzenia odcieków. Zbierane przez drenaż odcieki odprowadzane są do zbiornika bezodpływowego. Zawartość zbiornika bezodpływowego wywożona jest do oczyszczalni ścieków w Dobrzanach. Brak jest pośredniego pasa zieleni izolacyjnej.

Własność nieruchomości.

Powierzchnia ewidencyjna Gminy Marianowo wynosi 10175 ha. Własność nieruchomości na terenie Gminy Marianowo przedstawia się następująco:

w tym : oddane w użytkowanie wieczyste 73 ha,

w tym przekazane w użytkowanie wieczyste 6 ha,

w tym grunty wchodzące w skład gospodarstw rolnych 2.858 ha,

Stan obiektów dziedzictwa kulturowego

Gmina Marianowo kryje liczne ślady dawnego osadnictwa. Historia osadnictwa związana jest tu przede wszystkim z historią klasztoru cysterek, który został ufundowany w 1248 roku.

W miejscowościach gminnych zachowały się przede wszystkim cmentarze, zwłaszcza przykościelne z XIX i przełomu XIX i XX wieku. Zlokalizowane są one w miejscowościach: Czarnkowo, Dalewo, Dzwonowo, Gogolewo, Marianowo, Sulino, Trąbki, Wiechowo. Na terenie gminy zlokalizowane są także zabytki architektury i sztuki, związane głównie z tematyką sakralną. Są to: kościoły i ruiny kościołów w miejscowościach: Czarnkowo, Dalewo, Dzwonowo, Gogolewo, Marianowo, Sulino i Wiechowo. Na uwagę zasługują zabudowania gospodarcze w miejscowości Krzywiec, pałac i dworzec kolejowy w Trąbkach oraz pałac w Dzownowie.

Wśród występujących na terenie gminy wsi i osad znaczącą grupę stanowią miejscowości o średniowiecznym rodowodzie. W wielu z nich występowały zespoły folwarczne i parkowo - pałacowe, czy dworskie, które w miarę rozwoju odciskały silne piętno na układzie urbanistycznym wsi. Analiza historycznych źródeł kartograficznych wskazuje, że były to najczęściej wsie o układzie owalnicowym. Do wsi, które do dziś zachowały w pełni czytelny zarys owalniczy należy Czarnkowo, w tym przypadku służby konserwatorskie proponują objąć cały układ strefą ,,B” ochrony konserwatorskiej.

Wart ochrony jest także przebieg dróg we wsi Wiechowo, co pozwoli na zachowanie widlicowego układu planistycznego tej miejscowości. Najstarszymi i najlepiej zachowanymi założeniami są obiekty sakralne. Szczególnie wyróżnia się tutaj średniowieczny zespół klasztoru cysterek w Marianowie, pochodzący z XII wieku, a do czasów współczesnych zachowany w formie po przebudowie w XV wieku. W kilku miejscowościach zachowane zostały XV-wieczne kamienne kościoły (np. Gogolewie, Sulinie, Dzwonowie). Dawne zespoły folwarczne i parkowo-pałacowe pozostały czytelne w terenie.

Budownictwo wiejskie w chwili obecnej reprezentowane jest głównie przez budynki murowane z końca XIX wieku po czasy współczesne. Ślady tradycyjnej zabudowy ryglowej są nieliczne i w większości wsi zachowane pozostały tylko pojedyncze budynki.

Szczegółowa inwentaryzacja poszczególnych wsi wykazała, że proces destrukcji zabytkowych układów przestrzennych i pojedynczych obiektów na terenie gminy Marianowo przybiera w ostatnich latach na sile. Wiele cennych obiektów już nie istnieje, wiele wymaga pilnych prac remontowych, dużo obiektów zostało zrewaloryzowanych przez prowadzone bez uzgodnień ze służbami konserwatorskimi przebudowami. Dotyczy to również budynków mieszkalnych, których elewacje zostały oszpecone przez wtórne powiększenie otworów okiennych, zamurowanych wejść frontowych, czy wprowadzanie stolarki niezharmonizowanej z pozostałym wystrojem elewacji.

Zerwanie tradycji lokalnej związane jest z pełną wymianą ludności po 1945 roku. W tym czasie nastąpiła zmiana lub powrót do słowiańskich korzeni nazewnictwa topograficznego i osadniczego, sytuacja ta nie sprzyja kontynuacji wielowiekowych tradycji historycznych.

Wraz z pamięcią dawnych mieszkańców odeszły przekazy związane z tradycją historyczną. Świadomość dawnych traktów handlowych, barwnego życia właścicieli majątków odeszła wraz z niemieckojęzycznymi mieszkańcami. Wskazane jest podkreślenie odmienności historycznej gminy, jej związków z Pomorzem Zachodnim i średniowiecznymi oraz nowożytnymi tradycjami.

W obecnym okresie giną liczne tradycyjne zajęcia związane z rolnictwem i lokalnym przetwórstwem, niepotrzebne budynki gospodarcze popadają w ruinę. Ze względu na wartość, jaką niekiedy przedstawiają, wskazane jest utrzymywanie nazw budynków i miejsc po nich w dokumentach administracyjnych.

Na koniec 2003 roku na terenie Gminy Marianowo zarejestrowanych było ogółem 158 podmiotów gospodarczych, z czego najwięcej w handlu i naprawach oraz w budownictwie.

Podmioty gospodarki narodowej wg sekcji.

Na podstawie: dane US Szczecin (stan na koniec 2002 roku).

Rozmieszczenie podmiotów gospodarczych w gminie charakteryzuje się wysokim stopniem koncentracji. Ośrodkiem skupiającym około 80% podmiotów funkcjonujących na terenie gminy jest Marianowo. Tutaj zlokalizowane są największe zakłady.

Firmy działające we wsi Marianowo:

Pozostałe większe zakłady to:

Pozostałe podmioty gospodarcze to firmy głównie handlowe, bądź usługowe, najczęściej zorganizowane jako firmy rodzinne, zatrudniające do 5 osób. Jest to najliczniejsza grupa podmiotów.

Sieć placówek handlowych, usługowych i gastronomicznych na terenie gminy jest stosunkowo dobrze rozwinięta i zaspokaja w pełni obecne potrzeby.

Z ogólnej liczby 21 sklepów (łącznie z punktami sprzedaży drobno detalicznej - kioskami), 7 znajduje się w Marianowie, a 14 w pozostałych wsiach.

Na terenie gminy funkcjonuje 61 zakładów usługowych, z tego 27 w Marianowie i 34 zakłady na terenie pozostałych wsi.

Z ogólnej liczby 5 zakładów gastronomicznych 3 zakłady zlokalizowane są w Marianowie a 2 pozostałe w Dzwonowie i Wiechowie.

Na terenie gminy znajdują się podstawowe instytucje związane z administracją publiczną, obsługą finansową i pocztowo-telekomunikacyjną. Obiekty te zlokalizowane są w Marianowie, siedzibie gminy, i są to:

Oceniając obecną kondycję ekonomiczną gospodarki gminy należy stwierdzić, że jest ona dość słaba. Ma na to wpływ zarówno brak odpowiedniej bazy materialnej dla rozwoju różnych dziedzin działalności gospodarczej, jak i ogólne zubożenie wsi, jakie obserwuje się na przestrzeni ostatnich lat w kraju, a przede wszystkim niekorzystne zmiany, jakie nastąpiły w wyniku likwidacji gospodarstw popegeerowskich.

Obserwuje się również bariery w podejmowaniu działalności gospodarczej ze strony lokalnej społeczności, które wynikają m.in. z:

Sytuacja demograficzna i społeczna terenu

Gmina Marianowo liczy 3 221 mieszkańców. Wg liczby mieszkańców i zajmowanej powierzchni gmina zajmuje 9 miejsce wśród 9 gmin powiatu stargardzkiego.

Analiza danych demograficznych z lat 1990 - 1999 wskazuje, że w ostatnim dziesięcioleciu liczba ludności gminy utrzymuje się na tym samym poziomie.

Ludność gminy można zaliczyć do grupy społeczności co najmniej dojrzałej wiekowo. Duży jest udział ludności w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym.

Struktura ludności na terenie gminy Marianowo w 2002

Na podstawie: Narodowy Spis Powszechny w 2002

Ruch naturalny ludności w 2003 roku